architektura w grach

Architektura w Assassin’s Creed: Origins – Egipt – CZĘŚĆ I

Świat starożytnego Egiptu jest dla dzisiejszych odbiorców nieczytelny. Archaiczne materiały budowlane, politeizm wpływający znacząco na system budowania sakralnego oraz wszechobecne grobowce. Wszystko to razem tworzy mieszankę, do której z architektonicznego punktu widzenia… nie chciałem wchodzić. Przed wami architektura w  Assassin’s Creed: Origins!

Nie zrozumcie mnie źle. Strasznie lubiłem przygody bohaterów komiksów w Egipcie. Mumie, tajne przejścia i labirynty pod piramidami. Uwielbiam film Mumia. Ale minęło już ładnych parę lat od kiedy rumieniec by mi wyskoczył na myśl gry o Egipcie. Gdy usłyszałem, że następny Assassyn będzie dział się w Starożytnym Egipcie pomyślałem od razu, że tą część mogę sobie odpuścić. Z różnych przyczyn musiał się jednak podjąć grania w ten tytuł i… jak dobrze, że się za niego wziąłem! Egipt, który przyjdzie Wam odwiedzić w nowej części serii jest bowiem pełen wpływów Greckich i Rzymskich. Jest tego tyle do opisania, że tekst o architekturze w Assassin’s Creed: Origins jestem zmuszony podzielić na trzy części. Przed Wami pierwsza odsłona. 

Przygoda zaczyna się w regionie Siwa, który leży na peryferiach Egiptu. To właśnie tutaj (oraz w okolicach Gizy oraz Memfis) są najbardziej widoczne wpływy starożytnej Egipskiej architektury. Największy wpływ na budownictwo starożytnych Egipcjan mieli bogowie, którym Egipcjanie poświęcali najbardziej reprezentatywne budynki oraz Nil, ich święta rzeka. Te dwa elementy miały nie tylko wpływ na kształt zabudowań czy ich miejsce, ale nawet na technikę budowy czy wybór budulca.

Cegła mułowa i inne

Nil dawał w Egipcie życie. Dzięki jego wylewom kwitło rolnictwo a na terenach zalewowych powstawał muł, który łatwo można było wydobywać. Domy mieszkalne stawiane przez Egipcjan były budowane z cegieł suszonych na słońcu. Składały się z wydobytego mułu oraz sieczki (siano bądź trawa) i odłożonej na słońcu do wyschnięcia.

Budynki wykonane z cegły mułowej miały maksymalnie jedno piętro. Ściany schodziły się do środka, a budynki miały widoczne nieregularności.

Materiał ten nie jest oczywiście tak trwały jak kamień czy cegła wypalana, ale jest tani w produkcji (zwłaszcza, że przy jego wyrobie najczęściej pracowali niewolnicy) i łatwo pozyskać materiał. Domy stawiane w egipskich warunkach (duże wiatry i wysokie wahania temperatur) powodowały, że ściany z biegiem lat zapadały się do środka i zaczynały przypominać kształtem trapez, a nie kwadrat.  Według niektórych kształt tych organicznych budynków dał początek pierwszym grobowcom czyli…

Mastaby

Piramidy nie były pierwsze. Pierwszymi grobowcami były właśnie mastaby. Rozkwit tego budownictwa nastąpił wraz ze zjednoczeniem Górnego i Dolnego Egiptu pod rządami pierwszego faraona Menesa. Mastaby łączyły funkcję świątyń i grobowców by łączyć to co ziemskie z tym co boskie. Ściany i stropy były wykonane z drewna i cegieł mułowych, natomiast cały masyw budynku wykonany był z rumoszu otoczonego ceglanymi murami. Najpóźniejsze mastaby posiadały komory grobowe i pomieszczenia z darami POD mastabą. A wejście często było zasłonięte blokami skalnymi, tak by rabuś nie miał do nich dostępu.

Ślepe wrota

Ci którzy już grali w Origins na pewno spotkali się z dziwnymi drzwiami, które znajdują się przy mastabach (najwięcej ich jest w rejonie Gizy). Wyglądają jak drzwi, ale nie da się ich otworzyć. To tzw. ślepe wrota, czyli imitacja drzwi umieszczona na fasadzie grobowca. Ślepe wrota miały dwie funkcje.

Przykład ślepych wrót w jednej z mastab w okolicach piramidy Cheopsa w Gizie

Pierwsza z nich to zmyłka dla ewentualnych rabusiów poszukujących wejścia do komory grobowej (prawdziwe wejście znajdowało się najczęściej przysypane piachem z innej strony), natomiast druga funkcja była bardziej istotna. Imitacja drzwi, według wierzeń Egipcjan, umożliwia duszy zmarłego komunikować się ze światem żywych. Właśnie dlatego, zdecydowana większość ślepych wrót była skierowana w stronę Nilu. Tak by dusza zaraz po wyjściu z grobu mogła udać się do tej świętej rzeki.

Świątynie

Nil – nad jej brzegiem znajduje się w grze miasto Hermopolis, w którym znajduje się świątynia Totha. Ten monumentalny, wykuty w skale grobowiec to nic innego jak słynna na całym świecie świątynia Abu Simbel. Przed wejściem do świątyni znajdują się cztery posągi władcy Egiptu, a w centralnej części jest ukazany bóg słońca Re.

Zewnętrzna fasada świątyni Abu Simbel

Wewnątrz świątyni – grobowca znajdowały się pokolei kolejne sale, które kończyły się komorą grobową. Ze świątynią Abu Simbel wiąże się polski wątek, o którym warto wspomnieć. W 1964 roku całą świątynie zaczęto przenosić wyżej, ponieważ groziło jej zalanie spowodowane budową Wysokiej Tamy Asuańskiej. Całą pracę nadzorował polski archeolog, profesor Kazimierz Michałowski. Cała operacja zakończyła się w 1968 roku. Żeby zachować oryginalne założenie zbudowano sztuczne wzgórza, dotychczasowe jaskinie wypełniono żelbetowym pierścieniem by utrzymały ciężar przeniesionej świątyni.

Model ukazujący oryginalne i nowe położenie świątyni (w odniesieniu do powierzchni wody) / fot. wikia commons / Zureks

Innym rodzajem architektury sakralnej były świątynie kultowe. Praktycznie wszystkie zaczynają się od pylonów czyli dwóch wysokich trapezoidalnych wież zakończonych platformami. Flankowały główne wejście na teren świątynny a ich dekoracja reliefowa po zewnętrznej stronie przedstawiała propagandowe sceny z życia Egipcjan.

Egipska świątynia poświęcona jednemu z bogów.

Po stronie wewnętrznej zaś opisywała rytuały. Przy fasadach pylonów znajdowały się nisze gdzie ustawione były maszty z flagami. A całą drogę do świątyni ozdabiały kolosy.

Wnętrze świątyni. Widok z góry.

Egipskie świątynie były budowlaną metaforą mitologicznego powstania Egiptu. Mur dookoła symbolizował granicę wód chaosu, a podwyższona podłoga świątyni nawiązywała do prapagórka czyli pierwszego skrawka lądu jaki się wynurzył z wody.

Piramidy

Piramidy to duże rozwinięcie mastab. W założeniu ich wysokość miała przybliżać faraona do boga słońca Re.  Piramida to nic innego jak ostrosłup prawidłowy o czworokątnej podstawie. Pierwszą znaną piramidą jest oczywiście piramida Dżesera. Posiada układ schodkowy (bardzo podobny typ znajduje się w Ameryce Południowej), a została zaprojektowana przez architekta Imhotepa, który później został uznany za jednego z bogów.

Piramida Dżesera jest piramidą schodkową zaprojektowaną przez Imhotepa. W grze widać ją jeszcze w niemal nienaruszonym stanie.

Wszystkie kolejne piramidy były rozwinięciami jego pomysłu. Przykład 3 piramid w Gizie (w tym największej Cheopsa) ukazuje jak wielkie znaczenie miał ten budynek w swoich czasach. Na cały kompleks składał się grobowiec (piramida), świątynia gdzie odprawiano rytuały ofiarne, rampę w kierunku Nilu oraz świątyni na brzegu, do której przybijała łódź z ciałem faraona.

Patrząc od góry widać piramidę (grobowiec), świątynię ofiarną (u jej podnóża), rampę transportową oraz świątynie z portem.

Jeżeli uważacie, że te wszystkie filmowe zapadnie czy pułapki to wymysł Hollywoodu to jesteście w małym błędzie. W największych piramidach znajdowały się chociażby zapadnie czy ślepe korytarze mające zdezorientować rabusia. Sam grobowiec był zamykany ogromnymi blokami, które do czasu zamknięcia były podparte drewnianymi belkami.

Tu widać mechanizm jakim zamykano część piramid. Po usunięciu drewnianej belki głaz delikatnie zjeżdżał po pochylni blokując wejście.

Architektura w Assassin’s Creed: Origins

Nowa gra z serii pod kątem architektury to przepiękna podróż przez style architektoniczne starożytnego świata. W tym tytule widać, że świat Egipcjan się kończył. Ich świątynie adaptowali pod swoje wierzenia najpierw Grecy, później Rzymianie. Na szczęście wiele z nich w związku z traceniem znaczenia Egiptu zostało nienaruszonych. Jeżeli chcecie znaleźć starożytny Egipt w Origins powinniście trzymać się okolic Siwy, Gizy oraz Memfis oraz wszystkich zabudowań położonych na południe od nich.

Już teraz zapraszam na następną notkę. Tym razem będzie ona poświęcona greckim wpływom. Będę wdzięczny za komentarze, uwagi i pomysły dotyczące opisywania przeze architektury w grach.


Architektura w Assassin’s Creed: Origins – Grecja – CZĘŚĆ II

Architektura w Assassin’s Creed: Origins – Rzym – CZĘŚĆ III

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *